İşitme cihazları, işitme kaybını artırmadan veya azaltmadan, dışarıdan gelen sesleri yükselterek kulak tarafından duyulabilecek seviyeye getiren elektronik amplifikatörlerdir. Bu cihazlar temel olarak üç ana bileşenden oluşur: mikrofon, amplifikatör ve hoparlör. Ayrıca cihazın çalışabilmesi için pil ve hoparlörden gelen sesin kulak zarına iletilmesini sağlayan kulak kalıbı gereklidir.

Kulak kalıbı, işitme cihazının kulak kepçesi üzerinde durmasını sağlar ve kulak kanalında gerekli akustik izolasyonu oluşturur. Mikrofon, akustik sesleri elektrik sinyallerine dönüştürür, amplifikatör bu sinyalleri güçlendirir ve hoparlör aracılığıyla tekrar ses sinyallerine çevirerek hastanın kulağına iletir. Böylece hasta, güçlendirilmiş sesleri daha net bir şekilde duyabilir.

Detaylı inceleyecek olursak:

1. Mikrofon

Mikrofon, ses sinyallerini elektrik sinyaline çeviren cihazın giriş noktasıdır.

a) Çok Yönlü (Omni-directional) Mikrofon

  • Basınç sensörü olarak da adlandırılır.

  • Farklı yönlerden gelen seslerin çoğunu algılar.

  • Genel kullanım için uygundur.

b) Yönlü (Directional) Mikrofon

  • Belirli bir doğrultudan gelen seslere daha duyarlıdır.

  • İki ayrı ses giriş bölümü bulunur.

  • Kişinin ön tarafından gelen sesleri önceliklendirir, diğer yönlerden gelen sesleri daha az algılar.

  • Gürültülü ortamlar için idealdir.

2. Amplifikatör

Amplifikatör, mikrofondan gelen elektrik sinyallerini işler, güçlendirir ve hoparlöre iletir.

Amplifikatör Tipleri

a) Analog Sinyal İşleyici

  • Mikrofondan gelen akustik ses, elektrik sinyaline çevrilir.

  • Amplifikatörde güçlendirilir ve hoparlöre iletilir.

  • Hoparlör, elektrik sinyalini tekrar ses sinyaline çevirir.

b) Programlanabilir Analog Sinyal İşleyici

  • Analog sistemle aynı temel özelliklere sahiptir.

  • Ek filtreler ve farklı frekans aralıklarında çalışan otomatik kazanç kontrol devreleri içerir.

  • Dijital devreler sayesinde cihaz, harici olarak programlanabilir ve özelleştirilebilir.

c) Dijital Sinyal İşleyici

  • Mikrofondan gelen elektrik enerjisi, analog-dijital çeviriciye gelir ve sayısal olarak kodlanır.

  • Bu sayılar, cihazdaki minyatür bir bilgisayara kaydedilir.

  • Sinyal üzerinde yapılacak değişiklikler, matematiksel olarak dijital kayıt üzerinde uygulanır.

  • Dijital-analog çevirici aracılığıyla yeniden oluşturulan sinyal hoparlöre iletilir.

3. Hoparlör

Hoparlör, amplifikatörden gelen elektrik sinyallerini, kullanıcının duyabileceği ses sinyallerine çevirir.

a) Hava İletimi Hoparlörleri

  • Amplifikatörün çıkış fazında görev alır.

  • Elektriksel uyarımlar manyetik alan aracılığıyla titreşime dönüştürülür.

  • Titreşim, hoparlör diyaframı ve kulak kalıbı aracılığıyla kulak zarına iletilir.

b) Kemik İletimi Hoparlörleri

  • Manyetik enerjiyle titreşebilen bir kitle içerir.

  • Bu titreşimler, bir yay aracılığıyla cilde ve oradan kafa kemiklerine iletilir.

  • Özellikle DKY kalıbı kullanılamayan kronik otitli hastalarda tercih edilir